Is het niet dringend tijd om meer aan ziektepreventie te doen o.a. door aan de bevolking een gezonder voedingspatroon voor te stellen, zodat mensen minder vaak naar de dokter of het ziekenhuis moeten. Minder vaak betekent niet dat we het zonder huisdokter, specialist, verpleging enz. zouden stellen. Minder vaak betekent dat we door zelf onze gezondheid beter te verzorgen het medisch veld deels ontlasten en tegelijk ons eigen welzijn vergroten.
Het staat vast dat het eten van gevarieerd niet industrieel bewerkt voedsel met goede omega 3-6 balans (ideaal 1 op 1) één van de pijlers is waarmee onze gezondheid te verbeteren is, naast voldoende ontspanning, beweging, gezondere omgeving (binnen en buiten, in de brede betekenis) en voldoende slaap.
Deel 1 – eten tegen kanker om het risico op kankercelgroei maximaal te reduceren
Al in de jaren negentig is vooral in de V.S. veel onderzoek verricht naar de relatie voedsel/ziekte, vooral in verband met kanker. In Canada hebben de Frans-Canadese dokters en onderzoekers Richard Béliveau en Denis Gingras aangetoond dat onze eetgewoonten een cruciale rol kunnen spelen in het voorkomen en bestrijden van kanker. Op een bepaald moment heeft Richard Béliveau besloten om met zijn laboratorium het grootste onderzoeksprogramma ooit te starten naar de biochemische effecten van voedsel tegen kanker. De resultaten sindsdien zijn dusdanig dat ze de ideeën over de beste methoden om je tegen kanker te beschermen drastisch hebben gewijzigd. Er is uitvoerig onderzoek verricht naar voedselsoorten die stoffen bevatten die specifiek geschikt zijn voor kankerpreventie. In hun boek ‘Les aliments contre le cancer (2005) geven ze niet enkel aan welke groenten en fruit per kankersoort het meest efficiënt zijn, ze vermelden ook hoe de groenten het best bereid worden en in welke hoeveelheden en combinaties ze best genuttigd worden. Het boek werd in het Nederlands vertaald en in 2006 uitgegeven met als titel ‘Eten tegen kanker’.
Eveneens in 2006 verscheen van Beliveau en Gingras het kookboek ‘Cuisiner avec les aliments contre le cancer’, met de medewerking van diverse chef-koks, die het verzoek kregen om meer dan 100 verrukkelijke recepten te verzamelen met kankerwerende eigenschappen. In 2008 verscheen de Nederlandstalige versie, het ‘Eten tegen kanker kookboek’.
De boeken kenden een enorm succes. De oorspronkelijke titels werden enkele keren heruitgegeven. De meest recente Franstalige versie werd in 2016 bij Flammarion uitgegeven met gewijzigde titel ‘Les aliments anticancer’. Nu nog steeds verkrijgbaar in gedrukte versie, als E-book en als pdf.
De Nederlandse titels zijn ondertussen niet meer in de boekhandel verkrijgbaar, tenzij tweedehands op bv. boekwinkeltjes.be of boekenwinkeltje.nl.
Wat is kanker eigenlijk ?
Samengevat is kanker een ziekte die wordt veroorzaakt door de ontregeling van de celfuncties, waardoor de aanvankelijk normale cel steeds meer eigenschappen krijgt die hem in staat stellen om te groeien en weefsels van het organisme binnen te dringen. De kankerverwekkende eigenschappen worden verkregen binnen een groot tijdsverloop, een periode waarin de ziekte latent is en die een uitgelezen mogelijkheid biedt om tussenbeide te komen en te proberen de tumoren te beletten het volwassen stadium te bereiken.
De leefwijze van mensen speelt een overheersende rol bij het bepalen van het risico om kanker te krijgen. De belangrijkste risicofactoren van kanker zijn ‘verkeerde voeding’ 30%, ‘roken’ 30%, ‘erfelijke factoren’ 15%, ‘infectie’ 5%, ‘overgewicht, gebrek aan lichaamsbeweging’ 5%, ‘beroepsmatige blootstelling aan straling’ 5%, ‘alcoholgebruik’ 3%, ‘ultraviolette straling’ 2%, ‘drugs’ 2%, ‘milieuvervuiling’ 2%, ‘andere’ 1%.
Deze gegevens komen uit ‘Eten tegen kanker’ en dateren uit 2005, de verhoudingen kunnen ondertussen gewijzigd zijn.
KANKER IN CIJFERS WERELDWIJD 1 nieuw geval per 3 seconden / 1 dode per 5 seconden
Ongeveer een derde van alle gevallen van kanker staat rechtstreeks in verband met de samenstelling van ons voedingspakket.
Wanneer Richard Béliveau praat over de westerse eetgewoonten in het licht van zijn onderzoeksresultaten, raakt hij van de wijs: ‘Als men mij , met alles wat ik in de loop der jaren van mijn onderzoek heb geleerd, zou vragen een voedingspatroon te omschrijven dat de groei van kanker maximaal bevordert zou ik niets beters kunnen bedenken dan ons huidig westers voedsel ! ‘
Een gevarieerde voeding, met veel fruit en groenten, gecombineerd met aandacht om de opname van calorieën in toom te houden en zo overgewicht te vermijden, vormt een eenvoudige, doeltreffende manier om de kans op het krijgen van kanker significant te verlagen.
Het voedselpatroon dat Richard Béliveau vooropstelt, bevat de favoriete ingrediënten van landen waar kanker het minst voorkomt.
– Middellandse Zeegebied (Europa): tomaat, rode wijn, knoflook, ui, kruiden (peterselie, tijm, oregano), peulvruchten, kruisbloemigen, vette vis, gefermenteerde melkproducten.
– Middellandse Zeegebied (Arika en Midden-Oosten): kruiden (munt, komijn, koriander), peulvruchten, citrusvruchten, knoflook, ui, tomaat, kruisbloemigen, gefermenteerde melkproducten.
– China en Zuidoost Azië: kruisbloemigen, knoflook, soja, groenten (spinazie, waterkers), gember, groene thee, specerijen (kruidnagel, kaneel), citrusvruchten.
– Japan: algen, soja, groene thee, vette vis, paddenstoelen, kruisbloemigen (daikon).
– India: specerijen (kurkuma, peper, kardemon), peulvruchten, knoflook, uit, kruisbloemigen, gefermenteerde melkproducten.
Deze gebieden kennen een heel eigen culinaire traditie, met als gemeenschappelijk kenmerk de plaats die is ingeruimd voor plantaardig voedsel, of dat nu groenten en fruit zijn, kruiden en specerijen, peulvruchten of dranken zoals groene thee. Talrijke onderzoeken hebben aangetoond dat regelmatig gebruik van dergelijk voedsel een belangrijke rol speelt bij het minder vaak voorkomen van kanker onder die volkeren. Het lijdt geen twijfel dat we er in onze strijd tegen kanker niet omheen kunnen dergelijke producten op te nemen in ons voedingspatroon, aangevuld met al de bij ons gekende soorten groenten en fruit.
Wat leren we hiervan?
We begrijpen dat we voor kankerpreventie niet kunnen wachten tot kanker in het lichaam detecteerbaar is. Iedereen loopt risico op kanker, maar je weet niet dat jij al dan niet kanker gaat krijgen. Verklein dat risico maximaal. Gooi foute eetgewoonten om, begin met eten tegen kanker en algemeen een betere gezondheid. Ben je roker, stop er dan mee. Beweeg in de mate van het mogelijke en werk aan een gezond lichaamsgewicht. Beperk alcoholgebruik tot max. 1 glas rode wijn per dag (bv. Pinot noir met hoog resveratrolgehalte) tijdens de maaltijd. Geniet van de zon, maar beperk je blootstelling. Voor kinderen is zonbescherming extra belangrijk. UV stralen beschadigen de cellen en kunnen huidkanker veroorzaken.
In een intelligente wereld zou een Gezond (en lekker) Voedingspatroon, dat risico’s op het krijgen van kanker sterk vermindert, heel normaal zijn
Vooral omdat dit antikankervoedsel evengoed voor andere kwalen werkt, bijvoorbeeld ook obesitas, hart- en vaatziekten en meer.
- Kankerpreventie door een verandering van onze leefgewoonten is een effectief wapen om de ontwikkeling van kanker terug te dringen.
- Plantaardig voedsel speelt een sleutelrol bij die preventie, omdat het buitengewoon veel en diverse kankerwerende stoffen bevat, die het ontwikkelen van kanker bij de bron bestrijden.
- Je kunt deze preventie vergelijken met een preventieve chemotherapie die niet giftig is voor de mens, en waarbij de kankerwerende eigenschappen van de in allerlei voedsel aanwezige stoffen de prekankercellen beletten de kracht te verwerven die ze nodig hebben om een volwassen stadium te bereiken. Maar we moeten benadrukken dat, indien op een bepaald moment kanker gedetecteerd zou worden, de gangbare kankerbestrijding de aangewezen weg naar herstel is, met het antikanker voedingspatroon als ondersteuning.
VOEDING ALS EEN ONTSTEKINGSREMMER
Het gebrek aan evenwicht in onze voeding, die doorslaat naar omega 6, bevordert ontstekingen, stolling en de groei van vet- en kankercellen.
Het gewenste evenwicht tussen omega 6 en omega 3 vetzuren is 1 op 1, de balans netjes in evenwicht.
Beide groepen zijn ‘essentiële’ vetten, wat wil zeggen dat ze onmisbaar zijn voor het goed functioneren van het lichaam. Ze spelen een rol bij de vorming van het celmembraan, bij de groei en werking van de hersenen, bij aanmaak van stoffen die nodig zijn voor het regelen van de bloeddruk en van de elasticiteit van de bloedvaten, en bij de respons van het immuunsysteem op ontstekingen.
Maar met de ingrijpende veranderingen die de industrialisering van ons voedsel teweeg heeft gebracht, waarbij buitensporig gebruik wordt gemaakt van suiker en vetten, met name plantaardige oliën die rijk zijn aan omega 6, bestaat dat evenwicht niet meer.
De meeste mensen gebruiken bijna 25 maal zo veel omega 6 als omega 3. Dat onevenwichtig gebruik heeft belangrijke gevolgen voor kankerpreventie, want de overdaad aan omega 6 doet de weegschaal overslaan naar de ontstekingen.
Overvloedig plantaardig voedsel en een behoorlijke hoeveelheid omega 3-vetzuren spelen een cruciale rol bij de bestrijding van ontstekingen, een onmisbaar element van de kankerpreventie.
Onze bondgenoten die niet aan tafel mogen ontbreken
- ZEEALGEN: groenten uit de zee
- PADDENSTOELEN met kankerwerende eigenschappen
- LIJNZAAD = omega 3-vetzuren
- KRUIDEN om kanker in te dammen
- PROBIOTICA = bacteriën die het beste met ons voorhebben
- KOOLSOORTEN rijk aan glucosinalaten
- KNOFLOOK en UI om kanker op afstand te houden
- SOJA = bron van fyto-oestrogenen
- TOMATEN = lycopeen
- KLEIN FRUIT met Ellaginezuur
- CITRUSVRUCHTEN = bLimoneem, behalve vitamine C ook monoterpenen en flavonen
- GROENE THEE = Epigallocatechine-3-gallaat bij voorkeur Japanse met de meeste catechine (EGCG)
- RODE WIJN = Resveratrol, niet meer dan 1 glas/dag ! bij de gezonde maaltijd
- CHOCOLADE: 2 blokjes van tenminste 80% als tussendoortje = Proanthocyanidine
ZEEALGEN
Dr. Béliveau plaatst zeealgen op 1. Naast hun cruciale rol in de ecologie van onze planeet zijn algen ook het prototype van een ideale voeding voor onze gezondheid. Ze zijn heel rijk aan essentiële mineralen, vooral aan jodium, kalium, ijzer en calcium en ze bevatten ook veel eiwitten, essentiële aminozuren, vitaminen en vezels. Verder zijn ze vetarm, en wat er aan vetten in zit zijn vooral essentiële omega 3- en omega 6-vetten, in de ideale verhouding 1 op 1. Sommige rode algen, zoals nori, bevatten zelfs lange omega 3-vetzuren, die heel effectief zijn bij het bestrijden van bepaalde ziekten (ze zitten verder alleen in sommige vissen). Algen zijn echt zeegroenten, ze vormen een klasse apart als het gaat om voedingswaarde. Ze verdienen een ereplaats in onze voeding. Ook nu nog zijn Japan en Korea in feite unieke landen waar algen een ereplaats innemen in de voeding. De consumptie van zeewieren beslaat in Japan ongeveer 10% van het dagelijks voedsel, wat neerkomt op bijna 2 kilo per persoon per jaar. Diverse onderzoek uit de laatste jaren wijzen erop dat die zeewieren belangrijke hoeveelheden kankerwerende stoffen bevatten.
Om te profiteren van de geneeskrachtige werking van zeewier, moet je gedroogd zeewier gebruiken dat je kunt oplossen en in soep of in andere gerechten kunt gebruiken. Voedingssupplementen met zeewierextract bevatten veel jodium en diverse zware metalen, daarom zijn ze af te raden. De smaak van zeewier past voortreffelijk bij die van vis, dus waarom zou je er niet regelmatig een bijgerecht van maken?
Soorten zeewier die bij Alternatuur beschikbaar zijn
NORI (Porphyra spp., vooral Porphyra yezoensis)
Nori is Japans voor ‘zeewier’. In het wild zijn ze rood of paarsachtig, en bij het drogen worden zwart. Nori wordt het meest verkocht in de vorm van dunne gedroogde vellen, die sinds de 18e eeuw worden gebruikt bij de bereiding van sushi.
Nori bevat veel eiwitten (35% van zijn gewicht in gedroogde toestand), diverse vitaminen waaronder B12, talrijke mineralen, en het is een van de weinige plantaardige soorten met lange omega 3-vetten (EPA), die van essentieel belang zijn voor een goede werking van de hersenen, een ontstekingsremmende werking hebben en de kans op hartziekten en kanker verminderen.
KOMBU (Laminaria japonica)
Kombu is een bruin wier dat rijk is aan jodium en glutaminezuur. Kombu bevordert de spijsvertering en bekort de kooktijd van o.a. peulvruchten.
WAKAME (Undria pinnatifida)
Wakame is een teer zeewier met fraaie donkergroene kleur. Het wordt meestal toegevoegd aan misosoep, de grote klassieker uit de Japanse keuken. Het heeft een geprononceerde zeesmaak die wel wat lijkt op die van oesters. Het bevat veel calcium (13 maal zo veel als melk) en ook behoorlijke hoeveelheden fucoxanthine en fucoidan, twee stoffen die een krachtige remmende werking hebben op de groei van kankercellen, net als kombu. Wakame en zijn onrijpe vorm mekabu zijn actief tegen cellen die uit de borsttumoren komen.
ARAME (Eisenia bicyclis)
Arame is een zacht, bijna zoet zeewier, en een ideaal startpunt om de gastronomische genoegens van dit soort groenten te verkennen.
HIZIKI (hijikia fusiforme)
Hiziki is een zeegras dat op rotsige landtongen en uitlopers van de kust van de Stille Zuidzee op een tot twee meter diepte groeit, daar het een flinke hoeveelheid zonlicht nodig heeft. Na een jaar wordt hiziki in het voorjaar met de hand geoogst, uitgezocht, in de zon gedroogd, meerdere uren gestoomd en wederom in de zon gedroogd.
DULSE (Palmaria palmata)
Er bestaan nog wel meer eetbare zeewieren die niet uit Japan komen, maar dulse is wel de bekendste daarvan. Dit roodkleurige wier wordt al vele jaren gegeten in Ierland, Schotland, Wales en vooral IJsland. In Canada komt het voor rondom het eiland Grand Manan in de Fundybaai, in New Brunswick. Dulse heeft een zachte textuur en een smaak die doet denken aan hazelnoten. Het is rijk aan eiwitten, ijzer en diverse vitaminen. Het is een Keltisch erfgoed en wordt nog steeds regelmatig gegeten in de Engelse en Amerikaanse kuststreken, waar het in gedroogde vorm bij een biertje wordt gebruikt, een minstens 800 jaar oude traditie.
GEMENGDE ZEEWIERVLOKKEN (Salade du pêcheur)
Zeewiermengeling in strooibus om slaatjes, soep en alle andere warme of koude gerechten mee te bestrooien. Kan even gemakkelijk gebruikt worden als gehakte peterselie. Samenstelling: nori*, zeelatuw*, dulse*, wakame* (*van biologische teelt).
ZEESPAGHETTI (Himanthalia elongata).
Bruine algensoort die van maart tot eind mei met de hand geoogst wordt in Spanje. Door een natuurlijke droging bij lage temperatuur behouden de zeewieren hun structuur en hun kleur. Zeespaghetti heeft een hoge voedingswaarde, zo is hij eiwitrijk, vezelrijk en arm aan vet. Door zijn smaak en zachte textuur is deze zeespaghetti ideaal voor mensen die nog geen ervaring hebben met algen.
Bereiding: Laat de algen 20 minuten in water weken. Neem nadien vers water en laat nog eens 20 minuten weken. Koud gebruiken of 10 minuten koken. U kunt de algen ook bakken in een scheutje olijfolie en serveren bij peulvruchten, salades, granen of pasta.
De voedselgroepen 2 tot 14 komen aan beurt in een volgende blog
